Ćwiczenia i zabawy logopedyczne

Bajka posłuchaj i poczytaj..

http://sptyczyn.pl/wp-content/uploads/2020/04/video-1586586070.mp4

Komu potrzebne są zajęcia logopedyczne?

Mowa – właściwa tylko ludziom – pozwala nam w pełni funkcjonować w
społeczeństwie. Na co dzień zwykle nie dostrzegamy jej wartości. Tego, że jest najbardziej podstawową,
najważniejszą formą komunikacji z otoczeniem, że umożliwia nam nie tylko kontakt z ludźmi, ale także
wyrażanie własnych myśli, uczuć, przeżyć, pragnień. Zazwyczaj nie doceniamy też tego, że rozumiemy,
co mówią do nas inni oraz co mówimy my sami.
Mowa nie jest jednak umiejętnością wrodzoną. Jest nabywana w dzieciństwie, uzależniona od
wielu czynników, w tym także od tego, czy i jak mówią do nas najbliżsi.
Jej rozwój rozpoczyna się już na długo przed narodzinami. Pierwsze ruchy ust, przygotowujące buzię do
mówienia, można zaobserwować u dziecka już w 3 miesiącu ciąży.
W wieku 6 lat dziecko powinno już mówić całkowicie poprawnie. Ten czas do 5-6 roku życia to
najlepszy i najefektywniejszy okres dla korygowania powstałych wad czy wyrównywania braków.
Dopóki mowa się kształtuje, można ją modyfikować, regulować, usprawniać, wpływać na jej rozwój. Po
tym okresie, w wieku szkolnym i późniejszym, dziecko ma już utrwalone to, co osiągnęło dotychczas –
niestety utrwalone są już także wady. Poddawanie terapii zaburzeń komunikacji w późniejszym wieku nie
jest więc już kształtowaniem mowy, a jedynie jej poprawianiem. Przebiega więc wolniej i wymaga
intensywniejszych działań zarówno ze strony terapeutów, rodziców, jak i samego dziecka.
Dlatego tak ważne jest, by jak najszybciej reagować na wszelkie niepokojące objawy związane z
mową dziecka. Jej prawidłowy rozwój jest podstawą prawidłowego rozwoju małego człowieka, jego
osobowości, procesów myślenia, tego, jak będzie radziło sobie w szkole i jak będzie funkcjonować w
wymiarze społeczno-emocjonalnym.
Z roku na rok zauważamy widoczny wzrost dzieci mających zaburzenia mowy /nasze
spostrzeżenia potwierdzają również wyniki corocznych akcji oraz systematycznych badań
przesiewowych/.
Przyczyny wielu zaburzeń mowy są złożone i trudno wskazać na jedną – najważniejszą,
determinującą dane zaburzenie wymowy. Na pewno zwiększa się liczba dzieci, młodzieży i
dorosłych z alergią, podatnych na częste przeziębienia, chodzących z „wiecznym katarem”, z otwartą
buzią i przez to oddychających nieprawidłowo- przez usta, a nie przez nos.
W dobie gwałtownego rozwoju techniki i komputeryzacji, mamy do czynienia z ciągłym
pośpiechem, z brakiem czasu na rozmowy, na czytanie bajek, na aktywność w mówieniu,
porozumiewaniem się „modnymi” skrótami- zwłaszcza wśród młodzieży. Wszechogarniający nas hałas:
w szkołach, w domach, głośna muzyka, bardzo głośne reklamy w TV (a małe dzieci uwielbiają
reklamy), na ulicach, na dyskotekach, w kinie wpływają na zaburzenia słuchu. Również nasze jedzenie
jest pełne sztucznych substancji, hormonów. Cóż jeszcze, brak większej aktywności ruchowej – a
przecież ruch wspomaga i usprawnia mowę.
Myślimy, że powyższe czynniki (na pewno nie wymieniłyśmy wszystkich) mają znaczący wpływ na
jakość naszej wymowy.

Kiedy dziecko powinno zacząć mówić?
Podręcznikowo powinno to wyglądać mniej więcej tak:
 po pierwszym miesiącu: głużenie/ gruchanie (dźwięki: „grr”, „hrr”- na początku nieświadome, po
kilku tygodniach dziecko zaczyna robić to świadomie, każde dziecko przechodzi ten etap (również
dzieci głuche).
Jeśli dziecko zaczyna głużyć i nagle przestaje na dłuższy okres (parę tygodni), należy skontaktować się z
lekarzem, który powinien zalecić badanie słuchu.
 4 – 9 miesiąc: gaworzenie (pierwsze gardłowe dźwięki, ciągi samogłosek: „aaaa”, „eeee”,
„oooo”, „errrh”, powtarzanie słyszanych dźwięków, pojedynczych sylab: „ma”, „ta”, „ba”, „da”,
ciągi sylab: „ta- ta- ta”,” ma-ma-ma”, „ba-ba-ba”,”da- da- da”)

 10 – 18 miesiąc: pierwsze słowa dziecka ( kojarzenie dźwięków z osobami, kojarzenie
dźwięków z czynnościami np. „zrób papa”, pierwsze „słowa” niemowlaka, na przykład: „hau,
hau”)
 11 – 14 miesiąc: to czas, kiedy dziecko mówi pierwsze słowa.
 18 -24 miesiąc: pierwsze krótkie zdania
Jednak dziecko nie zawsze rozwija się „podręcznikowo”, ale nie oznacza to, że coś dzieje się źle.
Podobno u zdrowego dziecka każdy etap może być przesunięty nawet o pół roku.
Kiedy należy pójść z dzieckiem do logopedy?
Do tego specjalisty można udać się już z niemowlęciem, jeśli jest taka potrzeba. Bowiem
problemy z mową mogą być związane np. z niedosłuchem, z nieprawidłową budową narządu mowy,
uszkodzeniem nerwów obwodowych, upośledzeniem umysłowym, zaburzeniami psychicznymi.
Jeśli chodzi o dzieci starsze, warto wybrać się do logopedy, gdy rodzic ma wrażenie, że jego
dziecko nie rozumie tego, co się do niego mówi. Dziecko mówi mało, niechętnie i używa tylko kilku
słów. Albo mowa dziecka jest dla rodzica niezrozumiała.
Ponadto wszystkie rodzaje zniekształceń głosek oraz nieprawidłowości w budowaniu wypowiedzi
słownych wymagają jak najwcześniejszej konsultacji logopedycznej. Dzieci do około 7. roku życia
powinny w prawidłowy sposób realizować wszystkie trudne głoski, czyli sz, ż, cz, dż, r.
Czy rodzice mogą pracować z dzieckiem w domu, aby lepiej utrwalać nawyki związane z
prawidłową mową, wypowiadaniem się lub innymi problemami jakie danego dziecka dotyczy? Jeśli
tak to w jaki sposób?
Nie tylko mogą, ale powinni. Wręcz użyjemy słowa- MUSZĄ. Praca domowa jest bardzo
potrzebna i niezmiernie skuteczna, bowiem te kilkadziesiąt zaledwie minut tygodniowo pracy z
logopedą nie przyniesie zamierzonych efektów w krótkim czasie. Regularna praca nad wymową w domu
(poza zajęciami logopedycznymi) przyspiesza nabywanie prawidłowej mowy, podczas gdy brak tej pracy
opóźnia nabywanie umiejętności prawidłowego posługiwania się mową.
Rodzice mogą wykorzystać materiały dydaktyczne zaproponowane przez logopedę
a dobrane odpowiednio dla potrzeb indywidualnych dziecka. Ważne jest aby sami mogli skorzystać z
instruktażu pokazanego przez logopedę, jeśli mają jakieś wątpliwości bądź pytania do przekazanych
zadań. Mogą wykorzystać gry logopedyczne on-line, które są elementem pracy nad wymową i
jednocześnie nagrodą za wykonanie ćwiczeń logopedycznych w innej formie.
Jak sprawić, aby ćwiczenia wymowy nie były przykrym obowiązkiem dla dziecka?
My proponujemy kilka wskazówek:
 Najważniejsza – zadbanie o to, aby jak najwięcej uczyć poprzez zabawę. Ćwiczenia nie mogą
być dla dziecka karą, tylko przyjemnością. Można zaopatrzyć się w kilka atrakcyjnych pomocy
dydaktycznych lub przygotować je razem z dzieckiem. Można też wykorzystać ulubione zabawki
dziecka, aby wpleść w zabawę logopedyczne treści.
 Lepiej ćwiczyć krócej, po kilka razy dziennie niż raz a długo. Wówczas ćwiczenia nie będą takie
nużące. Takie rozłożenie w czasie ma też korzystny wpływ na kształtowanie się nawyków
prawidłowego mówienia. Dziecko stopniowo przyzwyczaja się do tego, aby regularnie zwracać
uwagę na to, jak mówi, a nie tylko raz w tygodniu w gabinecie logopedycznym. W ten sposób
wypracowuje u siebie mechanizm autokontroli mowy i sprawniej przejdzie etap
utrwalania w mowie spontanicznej.
 Jeśli czasem trzeba wykonać żmudne i mało ciekawe ćwiczenia to przeplatajmy zabawę nauką.
Równie dobrze można poprosić dziecko o powtarzanie słów, zwrotów i zdań kiedy koloruje lub
bawi się czymś spokojnie, albo wykonywać miny przed lustrem podczas codziennych czynności
higienicznych.
 Wykorzystujmy każdą naturalną sytuację, aby przemycić kilka słówek do utrwalenia lub
ćwiczeń.

 Ćwiczmy razem z dzieckiem, nie wstydźmy się.
Jak wspomagać rozwój mowy dziecka?
 Mów do dziecka.
 Rozmawiaj z dzieckiem, wciągaj w rozmowę, pytaj o zdanie.
 Staraj się mówić tak, by dziecko widziało twoją twarz i usta, by nie tylko słyszało, co
mówisz, ale i widziało, jak mówisz.
 Jak najwięcej czytaj dziecku.
 Śpiewaj z dzieckiem.
 Powtarzaj przy dziecku proste wierszyki.
 Opowiadaj bajki, rozwijaj wyobraźnię dziecka.
 Pokazuj dziecku świat, opisuj życie, które dzieje się dookoła, nazywaj czynności, które
wykonujesz, przedmioty z otoczenia (np. „Teraz kroję chleb, popatrz, to jest chleb. Teraz
smaruję go masłem.”).
 Motywuj dziecko do mówienia. Ciesz się z najdrobniejszych sukcesów, nawet jeśli
wypowiadane przez malucha słowa czy zdania są jeszcze nieporadne lub niezrozumiałe.
Niech dziecko wie, że warto się starać.
 Nie wyręczaj dziecka, nie mów za niego, nie zgaduj jego potrzeb.
 Zachęcaj dziecko do mówienia, mówiąc spokojnie i łagodnie.
 Odpowiadaj na pytania, choćby to samo pytanie było ci zadawane na okrągło. Jeśli
przestaniesz odpowiadać, dziecko przestanie pytać i straci zainteresowanie światem i
mową.
 Słuchaj uważnie, co dziecko ma ci do powiedzenia. Dziecko musi wiedzieć, że zostanie
wysłuchane i że warto podjąć wysiłek mówienia, mimo że łatwiej jest pokazać palcem
lub gestem.
 Zwracaj uwagę na odgłosy otoczenia, staraj się je z dzieckiem naśladować
(np. szczekanie psa, dźwięk dzwonka, płacz dziecka, szum wody).
 Pokaż dziecku, że mówienie jest czymś ciekawym, służy porozumiewaniu
się z innymi ludźmi i poznawaniu świata.

Drodzy rodzice!
Z uwagi na zaistniałą sytuację związana z koronawirusem COVID-19 będziemy prezentować Państwu
ćwiczenia i zabawy logopedyczne, które rodzice mogą przeprowadzać z dzieckiem w domu.
Wszystkie ćwiczenia które będą przez nas prezentowane są dobrym sposobem na zabawę z
dzieckiem.
Z Państwa pomocą dziecko da sobie radę.
Pozdrawiamy Pedagodzy